Buhar Kazanı Periyodik Kontrolü

1.      Manometreler

Basınç göstergeleri kazanın rahat görülebilecek şekilde kazana ya da yakınlarına (kontrol panosu üzerinde veya kazan önünde) yerleştirilmiş olmalıdır.  Buhar kazanı sistemlerinde kullanım amaçlarına göre çeşitli manometre (basınç göstergeleri ) bulunmaktadır. Bunlar aşağıda yer alan değerleri ölçmek için kullanılırlar;

 

• Buhar Basıncı

• Besleme Suyu Basıncı

• Hava Vantilatörü basıncı

• Baca Gaz Basıncı

• Brulör Emiş Gaz Basıncı

• Öğütücü basıncı (Toz Kömür Yakan Kazanlarda) 

• Brülör önündeki yakıt basıncı (Sıvı Yakıtlı Yakan Kazanlarda)

​

2.      Termometreler

​

Termometreler ve termometrelere bağlı kontrol devreleri buhar kazanlarında birçok farklı amaçla kullanılabilmektedir. Bunlardan bazıları;

• Besleme suyu giriş sıcaklığını ölçmek

• Kızgın buhar üreten kazanlarda buhar çıkış sıcaklığını ölçmek

• Hava ısıtıcısı olan kazanlarda, çıkış hava ve gaz sıcaklıklarını ölçmek

• Toz kömür yakan kazanlarda öğütücüden çıkan toz kömür ve hava karışımının sıcaklığını ölçmek

• Sıvı yakıtlı yakan kazanlarda yakıt sıcaklığını ölçmek

​

3.      Kontrol Sistemleri

​

Buhar kazanlarında kazan tipi, yakıt türü, buhar oranına bağlı olarak birçok farklı kontrol mekanizması bulunabilir.

• Yanma Kontrolü: Kazan buhar basıncının kontrol altına alınabilmesi için yanma miktarının kontrol altında tutulması gerekir. Bu yakıt miktarı ve yanma odasına verilen hava miktarları kontrol altında tutularak sağlanır.

• Besleme Suyu Kontrolü: Kazanın üreteceği ve sisteme ileteceği buhar miktarı kazana verilecek su miktarı ile bağlantılıdır. Buhar tüketimine göre kazana su beslemesi yapılmaktadır. Burada kazanın çalışması için gerekli optimal su seviyesi korunmaya çalışılır.

• Sıcaklık kontrolü: Buhar çıkış sıcaklığının sabit tutulabilmesi için sistemde yer alan yakıt sıcaklığı, besleme suyu sıcaklığı ve buhar çıkış sıcaklıkları kontrol altında tutulmalıdır.

 

4.      Güvenlik ve Koruma Donanımları

​

Kazanlar tip, kapasite ve özeliklerine göre güvenlik sistemleri ve alarm devreleri ile donatılır. Kazanlarda yer alabilecek asgari güvenlik donanımları şu şekilde sıralanabilir;

• Brülör alevini sürekli izleyerek alevin sönmesinde veya aşırı dumanlı yanmada yakıtı kesip alevi söndüren bir foto sensör

• Buhar basıncının aşırı yükselmesi ya da düşmesinde brülörü kapatan basınç şalteri (prosestat).

• Kazandaki suyun belli bir seviyenin altına inmesi durumunda yakıt beslemesini durduran brülörü kapatan seviye kontrol cihazı.

• Yakıt pompası çıkış basıncının düşmesi durumunda brulörü durduran basınç şalteri (sıvı yakıtlı kazanlarda)

• Yakıt sıcaklığının düşmesi durumunda yakıt beslemesini durduran termostat (ön ısıtma ile çalışan kazanlarda)

• Kazana beslenen yakma hava basıncını kontrol ederek basınç düşmesinde yakıt beslemesini durduran basınç şalteri

​

Not: yazımızda geçen kontrol ögeleri örnekleme amaçlı paylaşılmıştır. Uygulamada olabilecek değişikliklere göre farklı koruma elemanları bulunabilir.

​

5.      Alarm İkaz Cihazları

​

Bir kazanda bulunması gereken alarm ikaz bileşenleri şunlardır:

• Alçak ve yüksek Su seviye Gösterge Durumu

• Foto sensöre bağlı Alev Gözlem Durumu

• Hava - toz yakıt karışımı yüksek sıcaklık Durumu (Toz Kömürü Yakan Cihazlar)

• Yüksek başınç Durumu

• Seviye Gösterge Cihazları

• Kazanlarda su seviyesini sürekli gözlemlemek için üretim yılına bağlı olarak ikisi de elektrikli ya da biri elektrikli diğeri mekanik iki adet su seviye göstergesi bulunmalıdır

​

6.      Brulör- Yakıt Yakma Donanımı

​

Buhar kazanlarının en hassas bölgesi brülörler ve yakıt yakma hazneleridir. Değişen yakıt türlerine göre değişik yakma donanımları bulunmaktadır. Yakıt yakma donanımları sıvı yakıtlı ya da gaz yakıtlı kazanlarda olduğu gibi otomatik beslemeli ya da katı yakıtlı kazanlarda olduğu gibi manuel beslemeli olabilir (otomatik beslemeli katı yakıtlı kazanlarda mevcuttur).

​

7.      Emniyet Ventilleri

​

Buhar kazanları üzerinde iki adet emniyet ventili (valfi) bulunmalıdır

Emniyet ventilleri ayar değişikliğine mühürle önlem alınmış ya da basınç ayarı değiştirilemeyen tipte olmalıdır. Emniyet ventilinde tahliye edilecek buhar insanlardan uzak emniyetli bir alana tahliye boru sistemi ile iletilmelidir. Emniyet ventilleri ile kazan arasında kesinlikle vana bulunmamalı eğer vana mevcut ise izlenebilirliği sağlanarak açık konumda olduğu takip edilmelidir.

​

8.      Üfleyiciler

​

Kazana dışarıdan fazla hava ihtiyacı bulunan kazan türlerde kazan yanma verimini arttırmak için üfleyiciler kullanılırlar

​

9.      Ekonomizörler

 

Kazandan atılan egzoz baca gazlarının enerjisinden yararlanmak için baca sistemine kurulan ve böylece besleme suyu ya da kazan dönüş suyunu ısıtan sistemlerdir.

 

10.   Kazan Besleme Pompaları

 

İki farklı amaç için besleme pompaları kullanılabilir

• Kazan besleme suyu pompası

• Sirkülasyon pompası