Tahribatsız Muayene
Tahribatsız Muayene
Basınçlı kaplar; yüksek basınçtaki endüstriyel gazların (oksijen, hava, argon, azot, hidrojen gazı), yakıt gazlarının (doğalgaz, asetilen gazı) buhar üretiminde, depolanmasında veya taşınmasında kullanılan atmosfere kapalı kaplardır. Basınçlı kaplar, üretim ve teslimat öncesinde bütün kontrollerinin yapılmış olmasına rağmen, çalışma sırasında arıza yapabilmekte ve hasar alabilmekte, bunun sonucunda ise patlama riski doğurmaktadır.
Ülkemizde basınçlı kapların muayenesi, düzenli aralıklarla test ve gözlemleri 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa atıf olarak oluşturulan “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” içeriğinde tanımlanan net ifade ve uygulamalara göre yapılmaktadır. Basınçlı kaplar için test yöntemleri; basınçlı kapların tahribatsız muayenesi ve tahribatlı (zorlayıcı) muayene yöntemleri olmak üzere iki şekilde yapılmaktadır.
Tahribatsız Muayene Testleri (Non-Deformatif)
Tahribatsız muayene basınçlı kaba tahribatlı muayene yapılmasının uygun görülmediği hallerde uygulanır. Bu muayene yöntemleri basınçlı kabın duyarlı alanlarının özel teknikler ile incelenmesi işlemidir. Basınçlı kapların tahribatsız muayenesi işlemleri hammadde, mamul ve yarı mamul malzemeler üstünde yapılabildiği gibi işletme sırasında çalışmayı duraklatmadan gerekli testlerin yapılmasına da olanak tanır. Mekanik ve hidrolik testler (burma, çekme, sürtünme) ekipmana zarar verebilmektedir. Bu sebeple karmaşık ve çok büyük ekipmanlarda bu testlerin uygulanabilmesi zordur. Aynı zamanda üretilen malzemelerin içinde oluşacak hatalar ve kılcal çatlakların tespit edilebilmesi bu yöntemler ile mümkün değildir. Bu nedenle geliştirilen tahribatsız muayene yöntemleri oldukça dikkat çekici teknikler olarak karşımıza çıkar.
En Sık Kullanılan Tahribatsız Muayene Yöntemleri
Görsel Muayene: Herhangi bir parçanın yüzeyinde oluşan ve parçanın kalitesini etkileyen kusurların optik bir yardımcı vasıtası ile veya hiçbir yardımcı ekipman kullanılmaksızın incelenmesi ve değerlendirilmesi esasına dayanır.
Penetrant Sıvı ile Muayene: Penetrant sıvı ile muayene yönteminin uygulanması 6 adımdan oluşur.
-
Penetrant malzeme yüzeye uygulanır.
-
Malzemenin yüzeydeki süreksizliğe yeterince girebilmesi için beklenir.
-
Yüzeydeki penetrant temizlenir.
-
Penetrantın yüzeye çıkabilmesi için geliştirici uygulanır.
-
Test parçası incelenir ve beliren izler yorumlanır.
-
Muayene işlemi bittikten sonra parça temizlenir.
Ultrasonik Muayene ve Kalınlık Ölçümü: Ultrasonik muayene, yüksek frekansa sahip ses dalgalarının (0,2-25MHZ) akustik empedansda (malzemenin ses yayılımına karşı gösterdiği direnç) oluşan değişim sonucu tamamen ya da kısmen yansıması prensibine dayanır.
Rezonans Metodu: Rezonans yöntemi ses dalgaları ile muayene yöntemi olup, osiloskop ekranındaki dalga ele alınır ve boyları arasındaki fark üzerinden yorum yapılır. Bu metot paralel yüzeyli parçaların kalınlıklarının belirlenmesinde de kullanılır.
Radyografik Muayene: X-ışınları yardımıyla numune görüntüsünün bir film üstüne yansıtılıp oluşturulması esasıyla çalışır. Metalik ya da metalik olmayan tüm malzemelerde boyutsal ve yüzeysel hataların tespiti için kullanılır.
Manyetik Parçacık Muayenesi: Manyetik parçacıkla basınçlı kapların tahribatsız muayenesi yöntemi, yüzeyde ve yüzeye yakın hataların tespitinde, hataların yerlerinin belirlenmesinde oldukça hızlı, basit ve düşük maliyetle uygulanabilirliği sebebiyle magnetiklenebilen malzemeler için kullanılan bir yöntemdir.
Akustik Emisyon Yöntemi ile Muayene: Akustik Emisyon (AE), hassas tahribatsız muayene yöntemi olarak tanımlanabilir. AE; malzeme, yapı, proses açısından çok geniş alanı kapsayan doğal bir olaydır. En büyük çaplı AE sismik olaylar olup, AE muayene yöntemi ile incelenebilen en küçük ölçekli proses ise yük altındaki metallerde meydana gelen yerinden oynama hareketidir.
Basınçlı kapların muayenesi işleminde yukarıda belirtilen tahribatsız muayene uygulamaları sadece TS EN 473 standartlarına göre eğitim almış mühendisler ya da teknikerler tarafından yapılmalıdır. Firmamız ilgili mevzuat kapsamında, basınçlı kapların tahribatsız muayenesi işlemi konusunda çözümler sunmaktadır. Sizlerde bu hususta profesyonel hizmet almak için hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz.