Katodik koruma, metal yapıların korozyondan korunmasını sağlamak amacıyla uygulanan bir elektro-kimyasal yöntemdir. Özellikle yer altı ve su altı yapılarında, petrol boru hatları, deniz yapıları, gemiler ve depolama tankları gibi metal yüzeylerin uzun süreli dayanıklılığını sağlamak için kullanılmaktadır. Korozyon, metalin oksijenle birleşerek paslanması sonucunda meydana gelir ve metalin yapısal bütünlüğünü zayıflatır.

Katodik Koruma Çalışma Prensibi

Katodik koruma, temelde metal yapıların korozyona uğramasını önlemek için metalin bir “katot” haline getirilmesini sağlar. Korozyon, elektro-kimyasal bir süreçtir ve metal yüzeyi bir anot gibi davrandığında paslanma meydana gelir. Katodik koruma yöntemiyle, metal yüzeyi anodikten katoda dönüştürülerek korozyon önlenmektedir.

1. Galvanik Anot Sistemi

Galvanik anot sisteminde, korunan metal yapı, kendisinden daha aktif (daha kolay oksitlenen) bir metal olan anot ile bağlanmaktadır. Bu anot, korunan metalden daha önce oksitlenerek korozyonu üstlenmektedir. Böylece ana yapıyı korumaktadır. Genellikle çinko, magnezyum veya alüminyum gibi metaller galvanik anot olarak kullanılmaktadır. Bu anodik metaller, zamanla eriyerek biter, ancak bu süreçte korunulması istenen metalin korozyona uğramasını engellemektedir.

Galvanik anot sistemi, enerji gerektirmeyen bir yöntem olduğu için özellikle daha küçük yapılarda ve yer altı boru hatlarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Anotlar, korunacak yapının yüzeyine yerleştirilir ve zamanla yenilenmesi gerekebilir.

2. Dış Akım Katodik Koruma Sistemi (ICCP)

Bu sistemde, korunan metal yapı bir doğru akım kaynağına bağlanarak katot haline getirilmektedir. Elektrik akımı, yapı ile birlikte bir anot aracılığıyla korunan metale uygulanmaktadır. Böylece metal yapının üzerindeki elektron kaybı engellenmektedir. Dış akım katodik koruma sisteminde, anot olarak genellikle pasif metaller (örneğin grafit ) kullanılmaktadır.

Bu sistem, büyük yapılar ve petrol boru hatları gibi endüstriyel tesisler için uygundur. Dış akım kaynakları, sistemin sürekli çalışmasını sağlar ve büyük alanlarda etkili bir koruma sunar.

Katodik Korumanın Bakımı ve Kontrolleri

Katodik koruma sistemlerinin verimli bir şekilde çalışabilmesi için düzenli olarak izlenmesi ve kontrol edilmesi gereklidir. Özellikle dış akım sistemlerinde, doğru akım seviyelerinin belirlenen limitler içinde olup olmadığı sık sık kontrol edilmelidir. Ayrıca galvanik anotlar zamanla eridiği için düzenli aralıklarla yenilenmelidir. Sistemin korozyon koruma performansı da periyodik olarak ölçülmeli ve gerekli ayarlamalar yapılmalıdır.

Katodik koruma, metal yapıların korozyondan korunmasında en etkili yöntemlerden biridir. Boru hatlarından deniz yapılarındaki büyük metal yüzeylere kadar geniş bir uygulama alanına sahip olan bu yöntem, metalin ömrünü uzatır ve korozyon nedeniyle oluşabilecek ekonomik kayıpları minimize eder. Hem galvanik anot sistemi hem de dış akım katodik koruma sistemleri, doğru uygulandığında uzun süreli ve güvenilir koruma sağlar.