Atex ile ilgili çalışmalar ülkemizde Avrupa Birliği uyum sürecinde bu alandaki uluslar arası mevzuatların ulusal mevzuatımıza aktarılması ile 2000'li yılların başında başladı. Ex-proof (atex) ekipmanlar bilimsel altyapısı yüksek, gerçekten mantığına uygun bir tasarım yapıldığında yangın güvenliği açısından çok etkili olabilecek koruyucu sistemlerdir. Yeter ki gereklilikleri yerine getirilerek uygulansın.
ATEX NEDİR ?
ATEX ( ATmosphères EXplosibles) Ekonomik kalkınma ve endüstriyel gelişim süreçlerinde önce Amerika'da sonra Avrupa'da, Amerika'da Petrol sanayiinde Avrupa’da ise ağırlıklı olarak işte kömür maden kazaları petrol endüstrisinde yaşanan kazalar ve bunların nedenleri araştırılırken ortaya çıkan ve özellikle yanıcı maddelerin bulunduğu ortamlarda kullanılan elektrikli aygıtların oluşturduğu tehlike ve kazaları sonuçlarıyla birlikte önlemek üzere bu sanayileşme süreci birlikte geliştirilmiş bir güvenlik sistemleridir.
Atex kelimesini filolojik olarak incelemek gerekirse; ATEX Fransızca ATmosphères EXplosibles kelimelerinin ilk iki harflerini alarak türetilmiş bir sözcüktür. Anlam olarak patlayıcı ortam ya da patlayıcı atmosfer anlamına gelmektedir.
ATEX ilk olarak Avrupa Birliği sözleşmesinin 100. maddesinde yer almış ve bu sözleşmenin 100. Maddesi A bendinde yer alıyor olması nedeniyle ATEX100/A olarak anılır. Bu sözleşme Avrupa Birliği'ndeki tüm ülkeleri bağlayıcıdır. Bu haliyle techizatlarla ilgili düzenlemeleri içermektedir. Devamında aynı sözleşmenin 137 maddesinde yer alan çalışanların patlayıcı ortam tehlikelerden korunması konusunu işleyen, ATEX/137 olarak geçen, direktif yayınlanmıştır. Ülkemizde Avrupa birliği uyum süreci ile birlikte, 2000'li yılların başından itibaren bayağı yol kat ettik.
Toparlayacak olursak iki tane bahsettiğimiz yönetmelik var.
ATEX 100A (Directive 94/9 EC)
Makine ekipman techizatlarla ilgili sertifikasyon, uyumluluk süreçleri, piyasa denetimleri, kontol ve gözetimleri düzenleyen ülkemizde de 31.12.2006 tarih ve 26392 sayılı resmi gazetede yayınlanan Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (94/9/AT)
ATEX 137 (Directive 99/9)
Ortam ve çalışanlarla ilgili durumların tanımlandığı; patlayıcı atmosferlerde yer alan potansiyel riskteler ve bu ortamlardaki çalışanların iş güvenliğinin ve sağlığının iyileştirilmesi için minimum gerekliliklerin tanımlandığı direktiftir. Bu yönüyle kısaca ifade edecek olursak ATEX 137 için işçi koruma direktifidir. Ülkemizde de Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Tüzük olarak 26 Aralık 2003 tarih ve 25328 sayılı resmi gazete yayınlanmıştır.